Jak prawidłowo przeprowadzić zbiórkę publiczną?

Jędrek Godlewski, 8 sierpnia 2017 (12:25)
Zgodnie z ustawą z dnia 14 marca 2014 r. o zasadach prowadzenia zbiórek publicznych, warunkiem przeprowadzenia zbiórki publicznej jest jej zgłoszenie na portalu www.zbiorki.gov.pl. Dane umieszczane na tej stronie internetowej dotyczą organizatora zbiórki, ilości zebranych środków, ale także sposobu ich rozdysponowania. Dzięki temu każdy ma dostęp do informacji, jakie powodzenie miała zbiórka oraz jak zebrana gotówka i dary zostały rozdzielone.

Zbiórka publiczna to zbieranie ofiar w gotówce lub naturze w miejscu publicznym na określony, zgodny z prawem cel – pozostający w sferze zadań publicznych, oraz na cele religijne.

Zgodnie z uzasadnieniem do ustawy, przepisy te dotyczą tylko tych zbiórek, gdzie nie ma śladów przepływu środków. Nie trzeba więc rejestrować zbiórki, jeżeli wpłaty dokonywane są tylko na rachunek bankowy. Wówczas przepływ pieniędzy jest zaewidencjonowany.

Zbiórki publicznej nie może prowadzić jedna osoba

Organizatorem zbiórki publicznej może być fundacja, stowarzyszenie, związki zawodowe, spółdzielnie socjalne, organizacje kościelne i wyznaniowe, ale nie tylko.

Do przeprowadzenia zbiórki publicznej mogą się zebrać co najmniej 3 osoby, które posiadają pełną zdolność do czynności prawnych oraz nie były karane za popełnienie przestępstwa przeciwko wiarygodności dokumentów, mieniu, obrotowi gospodarczemu, obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi lub za przestępstwo skarbowe.

Osoby te spisują akt założycielski o utworzenia komitetu społecznego. Dokument ten musi zawierać m.in. cel, w jakim komitet społeczny został powołany; dane osób powołujących komitet społeczny (imię, nazwisko, adres zamieszkania, numer PESEL lub serię i numer dokumentu potwierdzającego tożsamość tej osoby), adres do korespondencji, dane osoby uprawnionej do reprezentowania komitetu społecznego, oświadczenie o niekaralności za przestępstwa wymienione powyżej złożone pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywych zeznań.

Na co można zbierać?

Zbiórki publiczne można prowadzić na rzecz 34 zadań określonych w ustawie o działalności pożytku publicznego i wolontariacie Dotyczą one m.in. rodzin i osób w trudnej sytuacji życiowej, osób zagrożonych wykluczeniem społecznym, mniejszości narodowych i etnicznych, cudzoziemców, osób niepełnosprawnych, osób pozostających bez pracy i zagrożonych zwolnieniem z pracy, dzieci i młodzieży, osób w wieku emerytalnym, ofiar katastrof i konfliktów zbrojnych w kraju i za granicą.

Poprzez zbiórki publiczne można wesprzeć również udzielanie nieodpłatnej pomocy prawnej oraz zwiększanie świadomości prawnej społeczeństwa, podtrzymywanie i upowszechnianie tradycji narodowej, ochronę i promocję zdrowia, działalność na rzecz równych praw kobiet i mężczyzn, działalność wspomagającą rozwój gospodarczy i rozwój techniki.

Pełny wykaz zadań publicznych znajduje się w załączniku.

Nie wszystkie inicjatywy będą się kwalifikowały do przeprowadzenia zbiórki publicznej. Nie będzie nią zbieranie ofiar w gotówce lub w naturze:

1) na cele religijne, jeżeli odbywa się w obrębie terenów kościelnych czy kaplic;

2) w drodze loterii pieniężnych i fantowych – taka forma pomocy jest regulowana ustawą o grach hazardowych;

3) wśród znajomych;

4) wśród młodzieży szkolnej na terenach szkolnych, za zgodą dyrektora szkoły;

5) w ramach zbiórek koleżeńskich odbywających się w lokalu urzędu publicznego na podstawie pozwolenia kierownika urzędu, lub innym zakładzie pracy.

Zgłoszenie zbiórki

Zbiórka publiczna może zostać przeprowadzona po jej zgłoszeniu przez organizatora zbiórki i zamieszczeniu tego zgłoszenia na portalu www.zbiorki.gov.pl.

Zgłoszenie zbiórki publicznej jest dokonywane przy użyciu formularza elektronicznego lub w postaci papierowej.

Warunkiem zgłoszenia zbiórki w postaci elektronicznej, jest posiadanie przez osobę uprawnioną do reprezentowania organizatora zbiórki kwalifikowanego podpisu elektronicznego albo podpisu potwierdzonego profilem zaufanym ePUAP.

Profil zaufany to bezpłatna forma potwierdzania tożsamości danej osoby w kontaktach z administracją. Aby uzyskać profil zaufany trzeba założyć konto i profil zaufany na platformie ePUAP (www.epuap.gov.pl), a potem udać się do jednego z urzędów wymienionych na stronie internetowej, by potwierdzić, że jest się osobą, która zakładała konto. Może to być urząd wojewódzki, ZUS, urząd skarbowy, placówki Poczty Polskiej czy banki

Zgłoszenie papierowe należy wysłać do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, ul. Batorego 5, 02-591 Warszawa.

Do zgłoszenia zbiórki publicznej niezbędne są następujące dane:

  1. cel – musi mieścić się w wykazie zadań publicznych, ale także musi być zgodny z celami statutowymi organizacji organizującej zbiórkę lub celem komitetu społecznego wpisanym w akt założycielski;
  2. dane organizatora – dane organizacji lub komitetu społecznego;
  3. dane osoby uprawnionej do reprezentowania organizatora zbiórki – w przypadku organizacji musi to być osoba wskazana w statucie, w przypadku komitetu – osoba z aktu założycielskiego;
  4. sposób prowadzenia zbiórki – może być to kwesta do puszek lub skarbon stacjonarnych albo też sprzedaż cegiełek o symbolicznej wartości (cegiełka stanowi symboliczne potwierdzenie udzielonego wsparcia);
  5. miejsce prowadzenia zbiórki – mogą to być jedynie miejsca publiczne np. ulice, place, cmentarze, centra handlowe, parki – czyli miejsca, do których dostęp ma nieograniczona liczba osób;
  6. termin rozpoczęcia i zakończenia zbiórki publicznej – ustawa nie określa ani minimalnego ani maksymalnego terminu;
  7. przewidywane koszty niezbędne do zorganizowania i przeprowadzenia zbiórki, które zostaną pokryte z zebranych ofiar – koszty puszek, skarbon, identyfikatorów czy kampanii reklamowej.

W przypadku zbiórki publicznej organizowanej przez komitet społeczny, członkowie komitetu dołączają do zgłoszenia akt założycielski komitetu.

Zgłoszenie zbiórki publicznej nie podlega żadnym opłatom.

Osoby przeprowadzające zbiórkę publiczną muszą być wyposażone w identyfikatory zawierające imię i nazwisko oraz informacje o nazwie, celu zbiórki publicznej i jej organizatorze oraz numer zbiórki publicznej. Ustawa nie reguluje zasad brania udziału w zbiórce przez osobę niepełnoletnią. Jednak ze względów bezpieczeństwa, osoba taka powinna kwestować wraz z osobą dorosłą. Ponadto organizator powinien być wyposażony w zgodę rodziców lub opiekunów do wzięcia udziału dziecka w takim przedsięwzięciu.

Każda zmiana danych zawartych w zgłoszeniu zbiórki publicznej musi być przekazana na portal w terminie 30 dni od dnia, w którym zmiana nastąpiła. Możliwa jest zmiana zarówno celu zbiórki publicznej jak i składu osobowego komitetu.

Z zebranych środków trzeba się rozliczyć

Organizator zbiórki ma obowiązek sporządzić sprawozdanie z przeprowadzonej zbiórki publicznej, z podaniem wartości i rodzaju zebranych ofiar – w ciągu 30 dni od zakończenia zbiórki publicznej. Ponadto musi złożyć sprawozdanie ze sposobu rozdysponowania zebranych ofiar.

Fundacja czy stowarzyszenie ma na to 3 miesiące od zakończenia roku obrotowego, a jeżeli nie wszystkie ofiary zostały rozdysponowane, składa je w terminie 3 miesięcy od zakończenia każdego kolejnego roku obrotowego, aż do rozdzielenia wszystkich darów.

Jeżeli zbiórkę organizował komitet społeczny sprawozdanie to trzeba złożyć w terminie 30 dni od zakończenia 12-miesięcznego okresu od zakończenia zbiórki publicznej, a w przypadku gdy ofiary w tym terminie nie zostaną rozdysponowane, również w terminie 30 dni od zakończenia każdego kolejnego 12-miesięcznego okresu, aż do momentu rozdysponowania wszystkich ofiar.

Wymienione sprawozdania składa się, podobnie jak zgłoszenie, w formie elektronicznej lub papierowej.

Niedopełnienie sprawozdawczości skutkuje odmową zamieszczenia kolejnej zbiórki publicznej na portalu.

Organizacja zbiórki publicznej bez wymaganego zgłoszenia lub niezgodnie ze zgłoszeniem jest wykroczeniem zagrożonym karą grzywny.

Akty prawne:

1. Ustawa z dnia 14 marca 2014 r. o zasadach prowadzenia zbiórek publicznych (Dz. U. z 2014 r. poz. 498)

http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20140000498

2. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 9 czerwca 2014 r. w sprawie wzorów dokumentów dotyczących zbiórek publicznych (Dz. U. z 2014 r. poz. 833)

http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20140000833

 

Załącznik: Wykaz zadań publicznych

Opracowanie: Barbara Chrzanowska