Relacje człowieka i lasu można opisać na płaszczyźnie utylitarnej – las był niejednokrotnie żywicielem i opiekunem człowieka. Niemniej o wiele ciekawiej prezentują się te współzależności na płaszczyźnie kulturowej. Las okazuje się przestrzenią groźną i zarazem sprzyjającą człowiekowi. Daje m.in. szansę na spotkanie istot świętych, na doświadczenie niezwykłego spotkania z drugim człowiekiem, na przeżycie miłości, na dotknięcie śmierci… Co dzieje się podczas wyprawy do lasu, kiedy i w jakim celu je urządzano w kulturze typu tradycyjnego.

Dr hab. Katarzyna Smyk, prof. UMCS – językoznawczyni, kulturoznawczyni, folklorystka, semiotyczka kultury, pracuje w Instytucie Nauk o Kulturze UMCS w Lublinie. Bada kulturę tradycyjną i współczesną, obrzędy, zwyczaje, teksty folkloru, a także ich funkcjonowanie we współczesności. Autorka i redaktorka licznych publikacji, w tym monografii o polskiej choince, Bożym Ciele w Spycimierzu czy poezji ludowej. Koordynatorka projektów badawczych, m.in. „Las w życiu i kulturze Rzeszowszczyzny” (Grand Prix w Konkursie Sybilla 2023). Opublikowała ponad 180 artykułów naukowych. Ekspertka Polskiej Komisji Akredytacyjnej, przewodnicząca Rady ds. Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego. Uhonorowana odznaką „Zasłużony dla Kultury Polskiej” (2009) i Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2023).

Pozostałe wykłady nagrane przy okazji tego programu:

• Przyroda (ptaki wodno-błotne) w malarstwie Józefa Chełmońskiego –wykład Patrycji Żak-Tomanek

• Rzeka, wieś i obyczaje w sztuce dawnej i w XIX wieku – Justyna Guze i Piotr Szczepański

• O wsi tradycyjnej, zależnej od przyrody – dr inż. arch. Włodzimierz Witkowski

• Wieczorna opowieść o wodzie i kulturze ludowej – Joanna Sarnecka

Wieczór poświęcony kulturze ludowej i wodzie. Joanna Sarnecka, opowiadaczka i antropolożka kultury, przybliży nam tradycyjne historie związane z wodą, podkreślając odwieczny związek człowieka z naturą.

• Woda w obrzędach, wierzeniach, pieśniach – Olga Łoś

• Jesień w lesie – Bartosz Popczyński

• O kwiecie paproci – dr Natalia Jędrzejczak

• Tożsamość nadwiślańskiego Urzecza – dr Łukasz Maurycy Stanaszek

• Co rośnie nad rzeką – Maciej Jędrzejczak

W ramach programu nagraliśmy również trzy webinary:

• Po co nam miedze, drzewa i krzaki? – Paweł Średziński

• O stawie i angażowaniu mieszkańców – Maciej Jędrzejczak

• „Ochroniarze”, wieś, przyroda – w oczach krajoznawców – Piotr Kubkowski

Zapraszamy wszystkich zainteresowanych tematyką bioróżnorodności, kultury ludowej oraz współczesnymi wyzwaniami w ochronie środowiska.