Wiele osób obawiało się o swoje życie i zdrowie. Pandemia wszystkich zaskoczyła. Szkoły „przeszły na zdalne” – lekcje odbywały się w domach przed ekranami smartfonów i komputerów. Dzieci oraz młodzież nie mogły wspólnie spędzać czasu i z dnia na dzień smutniały. W pewnym momencie zakazane były nawet wyjścia do lasu!
Samorząd gminy Stryszów (woj. małopolskie) nie chciał tylko przyglądać się rozwojowi wypadków. Od wielu lat w gminie przewijał się pomysł nowego zagospodarowania centrum miejscowości. Jednak zawsze były inne, pilniejsze zadania. Założenie było takie, żeby zaprosić mieszkańców do konsultacji i wspólnego projektowania, ale jak to zrobić w momencie kiedy wybuchła pandemia i życie wspólnot samorządowych zostało zwieszone na wiele miesięcy?
Przede wszystkim należało przeczekać pierwsze miesiące pandemii i nie organizować spotkań za wszelką cenę. Nie oznaczało to zaniechania jakichkolwiek prac. Po pierwszych lockdownach potrzeba miejsc wspólnych, ogólnodostępnych i na świeżym powietrzu, stawała się coraz bardziej paląca.
Pierwsze kroki
Wójt gminy Stryszów powołał zespół osób odpowiedzialnych za przygotowanie i przeprowadzenie konsultacji. Gmina nawiązała współpracę z Fundacją Wspomagania Wsi w ramach projektu wspierającego prowadzenie konsultacji dokumentów planistycznych „Nasza przestrzeń”. Po kilku rozmowach „na zoomie” (udział w spotkaniach zdalnych dla wielu osób stał się codziennością) wspólnie wypracowano zręby planu konsultacji. Ustalono, że będą dotyczyły zmiany planu miejscowego dla sołectwa Stryszów. Część wypracowanych rozwiązań będzie dotyczyła tylko zmian w planie miejscowym np. procent powierzchni biologicznie czynnej, kąty nachylenia dachów, zmiany przeznaczenia terenów, a część będzie dotyczyła właśnie pomysłów na zagospodarowanie działki w centrum. Do konsultacji tego drugiego tematu zaproszono i zaangażowano dzieci oraz młodzież. To jedna z tych grup, która bardzo potrzebuje miejsc, żeby się wyszaleć. To ich życie pandemia najbardziej wywróciła do góry nogami.
Akcja – dzieje się!
W pewnym momencie możliwe były normalne spotkania. Po kolejnym lockdownie dzieci i młodzież wróciły do szkół. Samorząd gminy Stryszów musiał zadziałać szybko, jeśli chciał poznać potrzeby i pomysły młodych mieszkańców sołectwa. Pandemia Covid-19 była nieprzewidywalna, z dnia na dzień szkoła mogła przejść z powrotem na nauczanie zdalne. Należało wykorzystać nadarzającą się okazję. Szybko zorganizowano spotkania ze wszystkim klasami z Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Stryszowie. W spotkaniach brał udział wójt, a także pracownicy urzędu gminy. Rozmawiano o celu spotkania, o tym czym jest plan miejscowy, jakie miejsce ma się zmienić i najważniejsze – o potrzebach i pomysłach.
Dyskutowano zarówno z pierwszoklasistami, jak i z ostatnimi rocznikami.
Pomysły zapisywano na gorąco, na tablicy. Zabrano pomysły od każdej osoby, która była na lekcji. Każdy też otrzymał ankietę do ręki i mógł ją uzupełnić. W dyskusje angażowali się także nauczyciele.
Kolejnym krokiem była budowa makiet w sali gimnastycznej. Każda klasa wytypowała delegatów, którzy przelali swoje pomysły na modele trójwymiarowe. Spośród wielu idei przebijał się m.in. skatepark, plac zabaw, ścianki wspinaczkowe. W spotkaniu wzięli udział również pracownicy biura projektowego, które wprowadzało zmiany w planie miejscowym. W ten sposób zapewniono przepływ informacji pomiędzy stronami. Osoby z biura projektowego na bieżąco przyglądały się pomysłom, dopytywały. Chodziło o to, aby plan miejscowy dał możliwość realizacji tych pomysłów. Makiety zostały zabezpieczone i odesłane na kilka miesięcy do poczekalni.
Wreszcie odbyła się ich prezentacja w Urzędzie Gminy. Najpierw wójt omówił projekt zmian w centrum sołectwa Stryszów i inwestycji tam powstających. Po czym ponownie przeanalizowano propozycje dzieci i młodzieży. W wielu miejscach te wizje są spójne.
Równocześnie przeprowadzono 500 ankiet wśród mieszkańców. Większość wskazywała, że w Stryszowie brakuje ścieżek rowerowych, placów zabaw oraz skateparku. Samorząd otrzymał informację o niewykorzystanym potencjale miejsc wokół Ludowego Klubu Sportowego „Chełm” w Stryszowie. To tam można zrealizować te pomysły. Wśród innych propozycji zmian były m.in. nasadzenia drzew, więcej zieleni, punkt gastronomiczny.
Dzieci oraz młodzież nie były jedyną grupą z którą rozmawiano. Pomysły na zmiany wypracowywano również z klubem seniora. Nie mieli oni nic przeciwko temu, aby na tym terenie powstał skatepark, boisko treningowe ze sztuczną nawierzchnią i siłownia plenerowa. Pojawił się też pomysł powstania tężni solankowej oraz parkingu.
Nowy plan
Radni gminy Stryszów uchwalili nowy plan miejscowy dla sołectwa Stryszów. Zawiera on nie tylko punkty mówiące o zmianach w centrum, ale również dotyczące lokalizacji nowego PSZOK-u, terenów pod zabudowę.
Możliwość spędzania wolnego czasu na świeżym powietrzu okazała się kluczową potrzebą dla mieszkańców. Nie chodziło w tym momencie o to, żeby tylko wyjść z domu. Każdy przecież na wsi ma mniejsze bądź większe podwórko. Chodziło o spotykane się z osobami spoza swojej rodziny, z dalszymi sąsiadami i znajomymi, o wspólne zabawy z rówieśnikami. Miejsca wspólne, zlokalizowane w centrum wsi dają taką możliwość.
Autor: Krystian Połomski, koordynator projektu „Nasza przestrzeń. Konsultacje społeczne dokumentów planistycznych”, Fundacja Wspomagania Wsi.
***
Projekt „Nasza przestrzeń. Konsultacje społeczne dokumentów planistycznych” realizowany jest w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój 2014-2020 współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego. Więcej na www.fundacjawspomaganiawsi.pl/nasza-przestrzen-iii