Rzeka, wieś i obyczaje w sztuce dawnej i w XIX wieku – wykład Justyny Guze
Wykład poprowadzili wspólnie Justyna Guze i Piotr Szczepański, prezentując różnorodne spojrzenia na temat motywów wiejskich i wodnych w kulturze oraz sztuce.
W pierwszej części wykładu Justyna Guze, emerytowana kustosz Muzeum Narodowego w Warszawie i specjalistka od sztuki włoskiej oraz francuskiej XVIII wieku, opowiedziała o obecności motywów wiejskich w sztuce dawnej. Przedstawiła, jak wiejskie krajobrazy zaczęły pojawiać się w sztuce od XVI wieku, kiedy krajobraz stał się samodzielnym gatunkiem malarskim. Omówiła rozwój wiejskich tematów w malarstwie holenderskim i flamandzkim oraz ich znaczenie dla budowania malowniczości we włoskiej sztuce. Zwróciła uwagę na realizm XIX wieku oraz ruch chłopomański, które przyczyniły się do wzrostu zainteresowania tematyką wsi w polskim malarstwie. Podkreśliła odkrywanie polskiego folkloru i rolę artystów takich jak Wyspiański i Tetmajer.
W drugiej części wykładu Piotr Szczepański analizował dzieło „Flis”, koncentrując się na opisach przyrody, rzek i wiejskich zwyczajów. Zwrócił uwagę na różnice między kulturą szlachecką a chłopską, zauważając, że sztuka często pomijała temat chłopstwa, przedstawiając je wyłącznie przez pryzmat szlachty. Piotr Szczepański starał się zainspirować do refleksji nad dualizmem kulturowym – podczas gdy na zachodzie Europy wiejskie pejzaże ukazywały wolnych chłopów, w Polsce dominował mroczny obraz, który podkreślał różnice cywilizacyjne.
Justyna Guze – historyk sztuki (sztuka włoska i francuska, zwł. XVIII wieku), emerytowana kustosz Muzeum Narodowego w Warszawie (rysunki dawnych mistrzów włoskich i francuskich).
Piotr Szczepański – działacz społeczny, dyplomata i inżynier, prezes zarządu Fundacji Wspomagania Wsi
Prezentacja wykorzystana podczas wykładu
Pozostałe wykłady można obejrzeć w formie transmisji
25 października 2024 r. – Pierwsza sesja wykładowa
- Przyroda (ptaki wodno-błotne) w malarstwie Józefa Chełmońskiego –wykład Patrycji Żak-Tomanek
- O wsi tradycyjnej, zależnej od przyrody – dr inż. arch. Włodzimierz Witkowski
- Rzeka, wieś i obyczaje w sztuce dawnej i w XIX wieku – Justyna Guze i Piotr Szczepański
Wieczorna opowieść o wodzie i kulturze ludowej – Joanna Sarnecka
Wieczór poświęcony kulturze ludowej i wodzie. Joanna Sarnecka, opowiadaczka i antropolożka kultury, przybliży nam tradycyjne historie związane z wodą, podkreślając odwieczny związek człowieka z naturą.
26 października 2024 r. – Druga sesja wykładowa
- Woda w obrzędach, wierzeniach, pieśniach – Olga Łoś
- Jesień w lesie – Bartosz Popczyński
- O kwiecie paproci – dr Natalia Jędrzejczak
26 października 2024 r. – Trzecia sesja wykładowa
- Między człowiekiem a lasem – dr hab. Katarzyna Smyk, prof. UMCS
- Tożsamość nadwiślańskiego Urzecza – dr Łukasz Maurycy Stanaszek
- Co rośnie nad rzeką – Maciej Jędrzejczak
W ramach programu nagraliśmy również trzy webinary:
- Po co nam miedze, drzewa i krzaki? – Paweł Średziński
- O stawie i angażowaniu mieszkańców – Maciej Jędrzejczak
- „Ochroniarze”, wieś, przyroda – w oczach krajoznawców – Piotr Kubkowski
Zapraszamy wszystkich zainteresowanych tematyką bioróżnorodności, kultury ludowej oraz współczesnymi wyzwaniami w ochronie środowiska.
Zapraszamy wszystkich zainteresowanych tematyką bioróżnorodności, kultury ludowej oraz współczesnymi wyzwaniami w ochronie środowiska.
