Spotkanie zorganizowane było przez Fundację Wspomagania Wsi w ramach projektu „Sołectwo na nowe czasy”. Współfinansowane zostało przez Polsko-Amerykańską Fundację Wolności w ramach programu „Wspieramy Organizacje Pozarządowe”.

Podczas spotkania rozmawialiśmy o obecnych wyzwaniach, z jakimi mierzą się mieszkańcy wsi i wiejscy liderzy, ale też o tych, z którymi przyjdzie się mierzyć w przyszłości – w „nowych czasach”.

Fot. Przemysław Chrzanowski.

Radosław Jasiński z Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności, Piotr Szczepański z FWW i Edwin Bendyk z Fundacji Batorego podczas otwarcia mówili o roli lokalnych liderów w zmieniającym się świecie, w którym pewną rzeczą jest to, że nastąpią zmiany. Dlatego przygotowując się na nieznane powinniśmy dbać o to, co mamy, (o zasoby, również przyrodnicze, pomysłowość, otwartość i dobre relacje ludzi wokół). Warto planować i przewidywać. Jacek Piwowarski sołtys Wiązownicy Kolonii dzielił się wiedzą i doświadczeniem dotyczącym tworzenia strategii rozwoju wsi i koncepcji Smart village (korzystania z nowoczesnych metod i technologii w celu polepszania jakości życia), a Robert Klonowski z OSP Kwilcz, były oficer PSP, zaprosił do gry planszowej, w której gracze muszą wykazać się wiedzą na temat rezyliencji – czyli przygotowania do trudnych sytuacji: powodzi, pożaru lub konieczności pomocy uchodźcom.

Fot. Przemysław Chrzanowski.

Podczas sesji „stolikowej”, poprowadzonej przez Klarę Malecką i Justynę Duriasz-Bułhak  rozmawialiśmy o wyzwaniach, jakie stoją przed mieszkańcami wsi, w tym osobami, które pełnią liderskie i sołeckie role. Omawiane problemy zgłoszone były wcześniej przez uczestniczki i uczestników w ankiecie rekrutacyjnej. Dotyczyły środowiska (zanieczyszczeń, konieczności oszczędzania energii i wody, utraty bioróżnorodności, bezdomności zwierząt), spraw społecznych (w tym konfliktów, niewystarczającego zaangażowania ludzi dbanie o wspólne sprawy, wyzwań związanych z integracją starych i nowych mieszkańców wsi). Najwięcej emocji wzbudziły dotyczące pracy sołtysów: wypalenia, trudnej współpracy miedzy sołtysem i urzędem gminy.

Fot. Przemysław Chrzanowski.

O sprawach najbliższych osobom, które przyjechały na spotkanie – czyli o sprawach „ludzkich” i wyzwaniach dla liderów/liderek, jakie się z tymi sprawami wiążą rozmawialiśmy z ludźmi, którzy chcieli podzielić się swoim praktycznym doświadczeniem. Michał Nowak, sołtys Radunicy, laureat tegorocznej nagrody Gazety Sołeckiej „Sołtys Roku” sugerował, „jak sołtysować i nie zwariować” – to tytuł jego wystąpienia. Łukasz Śmietanko, sołtys Pajtun opowiedział o tym, jak dba o dobre relacje z mieszkańcami i o to, żeby działać wspólnie. Nie zabrakło rozmowy o tym, jak dbać o to, żeby we wsi dobrze się żyło również osobom, które ze względu na swoją orientację seksualną lub tożsamość płciową często są wykluczeni lub źle traktowani. Rozmawialiśmy o tym z Aleksandrą Muzińską i Jakubem Adamczykiem z Funduszu dla Odmiany.

Były też lżejsze i praktyczne tematy: Agnieszka Walczak, sołtyska wsi Broniki podzieliła się pomysłami  na zajęcia dla dzieci. Mirosław Sulewski, sołtys Radunicy podzielił się swoimi sposobami na animacje podczas spotkań młodszych i starszych.  Pomysły na to, jak animować wspólne działania młodych i starszych mieszkańców przekazała też Małgorzata Stanowska z Towarzystwa Inicjatyw Twórczych „ę”. Monika Kowalczyk – Kogut pomogła podszkolić się w praktycznej umiejętności publicznego przemawiania – skutecznego i swobodnego. Omówiliśmy postawę, zachowanie i wyrazistość mówienia, przydatne zarówno w przemawianiu do dużego audytorium, jak i w rozmowach indywidualnych.

Fot. Przemysław Chrzanowski.

Konieczność dbania o zasoby środowiska naturalnego była tematem przewijającym się przez całe sołecko-liderskie spotkanie. Wojciech Januszczyk z Fundacji Krajobrazy podzielił się wiedzą dotyczącą sposobów zatrzymywania wody w najbliższym środowisku. Tomasz Żółkiewicz zainspirował doświadczeniami Fundacji Natura Polska w lokalnych działaniach na rzecz klimatu. O wyzwaniach dotyczących źródeł prądu i ciepła w przyszłości rozmawiał z uczestnikami Przemysław Sadura z Uniwersytetu Warszawskiego. Można też było dowiedzieć się więcej o ziołach – od zielarki Aleksandry Smolarek Smolarek.

Wiele uwagi poświęciliśmy prawu i sprawom obywatelskim – ponieważ świadomi swoich praw obywatele mogą zdziałać więcej. O prawie dotyczącym sołectw mówiła ekspertka w tej dziedzinie – Grażyna Jałgos-Dębska; Dariusz Woźniak – skarbnik Starostwa Powiatowego w Świeciu zapoznał nas z przepisami dotyczącymi budżetu gminy; o tym jak wpływać na władze – egzekwując swoje prawa i korzystając z możliwości, jakie dają wybory rozmawiali Katarzyna Batko-Tołuć, Paula Kłucińska i Szymon Dubiel z Sieci Obywatelskiej Watchdog. Krystian Połomski z Fundacji Wspomagania Wsi poprowadził symulacje gminnych spotkań z inwestorem – by wspólnie poćwiczyć po to,  w jaki sposób mieszkańcy mogą wpłynąć na powstające inwestycje, urządzanie miejsc wspólnych i tereny zielone. Robert Wujek, sołtys wsi Sangrodz i prezes Koła Gospodyń Wiejskich przekazał uczestnikom wiedzę dotyczącą prawnych aspektów działania KGW.

Fot. Przemysław Chrzanowski.

Ireneusz Niewiarowski, prezes Krajowego Stowarzyszenia Sołtysów opowiedział o historii ruchu sołeckiego po 1989 roku.

Ponieważ znaczna część zajęć polegała na moderowanych rozmowach, wszyscy uczestniczący w spotkaniu mieli możliwość wymiany myśli i doświadczeń, pochwalenia się sukcesami i omówienia problemów, z jakimi wiąże się działalność społeczna.

Mimo, że rozmawialiśmy o poważnych sprawach, nie zabrakło też dobrej zabawy. W końcu bez zdrowia ciała i ducha, a także dobrych znajomych, trudno przygotować się na jakiekolwiek wyzwania. Centralnym punktem była odtańczona „belgijka”. Dziękujemy Marcinowi Skoniecznemu, sołtysowi wsi Choiny, za profesjonalne poprowadzenie potańcówki i serdecznie pozdrawiamy Barbarę Gościniak z KGW w Kuklinowie, która porwała do wspólnego śpiewania grając na harmonii.

Trzymamy kciuki za wszystkich sołtysów, sołtyski, liderki i liderów, żeby bardzo długo mieli moc do działania, wielu sprzymierzeńców i skutecznie zmieniali swoje wsie, Polskę i świat na lepsze. Jesteśmy wdzięczni jeżeli możemy trochę pomóc i dać okazję do nowych kontaktów i inspiracji. Dziękujemy za udział w spotkaniu.

Więcej o spotkaniu można przeczytać na Witrynie Wiejskiej:

Wracam do domu z ogromną dawką wiedzy!

Dwanaście problemów – sto mądrych głów. Sesja stolikowa w Mikorzynie

Autorka: Klara Malecka, Członkini Zarządu Fundacji Wspomagania Wsi.

Fot. Przemysław Chrzanowski.