Działania Fundacji Rolniczej (1991-1997)
Zamiar utworzenia Fundacji Rolniczej sięga 1982 r., kiedy zrodziła się idea zagranicznej pomocy ekonomicznej dla Polski, ale ukierunkowana poprzez Kościół Katolicki – jedyną, w tym czasie, wiarygodną instytucję w kraju.
Pomoc państw zachodnich, sięgająca dziesiątek milionów dolarów, miała być administrowana przez specjalnie do tego celu powołaną przez Kościół fundację. Inicjatywa ta nie uzyskała akceptacji ówczesnych władz Polski, które obawiając się zwiększenia wpływu Kościoła nie wyraziły zgody na rejestrację fundacji i przyjęcie daru. Zmiany polityczne, które nastąpiły w Polsce w czerwcu 1989 r. pozwoliły na powrót do pierwotnych zamierzeń. 13 marca 1991 roku Prymas Polski powołał fundację, która pod dawną nazwą Fundacja Rolnicza została zarejestrowana w sądzie w dniu 29 maja 1991 r.
Do najważniejszych celów Fundacji należało wspomaganie inicjatyw gospodarczych mieszkańców wsi i małych miasteczek zmierzających do: unowocześnienia gospodarstw rolnych, tworzenia nowych miejsc pracy na wsi oraz rozwój oświaty rolniczej, rozwój społeczny i kulturalny wsi, poprawa gospodarowania i życia na wsi, organizowanie opieki społecznej.
1.Wspieranie przedsiębiorczości w rejonach wiejskich
Fundacja udzielała preferencyjnych kredytów, organizowała zaopatrzenie techniczne wspomaganych przedsięwzięć, prowadziła kursy szkoleniowe, organizacyjnie i finansowo wspomagała szkolenia specjalistyczne.
W latach 1991-1997 w ramach programu wspierania przedsiębiorczości w rejonach wiejskich Fundacja Rolnicza udzieliła 1 165 pożyczek, na łączną kwotę 32 084 400 zł. Dzięki pożyczkom powstało 5 193 miejsc pracy w poniższych sektorach:
Rodzaj działalności | Ilość | Kredyt | Miejsca |
umów | pracy | ||
Hodowla | 40 | 501 000 | 76 |
Produkcja artykułów spożywczych | 320 | 10 420 500 | 1 812 |
Produkcja wyrobów krawieckich i dziewiarskich | 97 | 3 118 100 | 798 |
Produkcja wyrobów ze skór | 17 | 1 019 000 | 203 |
Produkcja wyrobów z drewna | 96 | 2 960 500 | 377 |
Produkcja wyrobów z papieru | 7 | 175 700 | 23 |
Produkcja wyrobów chemicznych | 14 | 607 000 | 65 |
Produkcja wyrobów z PCV | 7 | 361 000 | 27 |
Produkcja wyrobów ceramicznych i z betonu | 57 | 1 966 200 | 262 |
Produkcja wyrobów z metalu | 27 | 1 017 500 | 171 |
Produkcja sprzętu transportowego | 14 | 492 000 | 130 |
Naprawy pojazdów mechanicznych | 116 | 2 675 000 | 400 |
Usługi handlu detalicznego | 64 | 632 000 | 129 |
Usługi hotelowe i żywienia | 89 | 1 422 500 | 262 |
Usługi gospodarcze i prawne | 6 | 178 500 | 19 |
Usługi weterynaryjne | 21 | 421 500 | 58 |
Usługi agroturystyczne | 70 | 1 477 800 | 72 |
Usługi pozostałe | 103 | 2 638 600 | 309 |
SUMA | 1 165 | 32 084 400 | 5 193 |
2.Program “MEW” – rekonstrukcja małych elektrowni wodnych i niekonwencjonalne źródła energii
Program stawiał za cel poprawę deficytu zasobów wód gruntowych przez tworzenie małych zbiorników retencyjnych i zapobieżenie bezproduktywnej ucieczce wód powierzchniowych, tworzenie dodatkowych źródeł energii ekologicznie czystej poprzez odbudowę małych elektrowni wodnych.
Program, oprócz rekonstrukcji małych elektrowni, zakładał również wspieranie rozwoju i budowy niekonwencjonalnych źródeł energii – kolektorów słonecznych i elektrowni wiatrowych.
Obszar działania programu obejmował całą Polskę.
Zrealizowano w latach 1991-1997 następujące obiekty:
– na Warmia i Mazurach – 17 obiektów o łącznej mocy 1070 kW:
Ruś, rzeka Łyna; Orneta I i Orneta II, rzeka Drwęca Warmińska; Krosno, Siedlisko i Wilkowo, rzeka Wąska; Wopy, rzeka Wałsza; Łęguty, rzeka Pasłęka; Biedaszki, Niewodnik, Wilkowo, rzeka Dajna; Biedaszki II rzeka Guber; Boćwinka I i Boćwinka II, rzeka Gołdap; Kołodziejki, rzeka Gizela; Kosin, rzeka Tyczyn; Borowy Młyn, rzeka Postomińska Struga;
– w woj.suwalskim – 4 obiekty o łącznej mocy 253 kW:
Raczki, rzeka Rospuda; Starosty, rzeka Lega; Sypitki, rzeka Małkiń; Mioduszniki, Kanał Brożacki (Gołdapia);
– na Pomorzu Zachodnim – 25 obiektów o łącznej mocy 1289 kW:
Miłogoszcz i Troszyno, rzeka Ukleja; Żerzyno, rzeka Rega; Darłowo i Żabno, rzeka Wieprza; Jawory, rzeka Skotawa; Kozin, rzeka Łupawa; Kawcze I i Kawcze II, rzeka Studnicza; Bożepole Małe, Bożepole Wielkie i Wodnik, rzeka Łeba; Kamieńczyn, rzeka Kamienica; Barnówka, Chwarszczany, Dragomyśl i Namyślin, rzeka Myśla; Mysłakowice, rzeka Łomnica, Ośno Lubuskie, rzeka Ośna; Starosiedle, rzeka Lubsza; Warny, rzeka Narienka; Wdecki Młyn, rzeka Wda; Brzyno, rzeka Bychowska Struga; Cierznie, rzeka Chrząstawa; Brodzki Młyn, rzeka Wierzyca;
– na Pomorzu – 12 obiektów o łącznej mocy 629 kW:
Wdecki Młyn, rzeka Czarna Woda; Dzierzgoń I i Dzierzgoń II, rzeka Dzierzgoń; Białki, rzeka Liwa; Grudziądz i Kłódka, rzeka Tynka; Grabowo, rzeka Grabówka; Kamienica, rzeka Kamionka; Dziarnówko, rzeka Iławka; Kloczek, rzeka Brda, Jarzeń, rzeka Warna Antoniewo, Kanał Noteci;
– w Zlewni Warty – 7 obiektów o łącznej mocy 405 kW:
Kolonia Borek, rzeka Ner; Rębielnice Szlacheckie, rzeka Liswarta; Poraj, Łęg I i Łęg II, rzeka Warta; Okradzionów, rzeka Przemsza; Kozuby, rzeka Grabia;
– na Dolnym Śląsku – 8 obiektów o łącznej mocy 1170 kW:
Oława, kanał Odry; Świętoszów, rzeka Kwisa; Henryków, rzeka Szprotawa; Brunów, rzeka Bóbr; Prochowice I i Prochowice II, rzeka Kaczawa; Żagań, rzeka Czerna; Oława, rzeka Oławka;
– na Podkarpaciu – 2 obiekty o łącznej mocy 200 kW:
Olcza, Potok Olczycki; Żywiec, rzeka Kamienica
– w woj.kieleckim – 4 obiekty o łącznej mocy 220 kW:
Ruda Maleniecka I, Ruda Maleniecka II i Ruda Maleniecka III na rzece Czarna Konecka; Anotniów, rzeka Struga;
– w woj.zamojskim – 3 obiekty o łącznej mocy 85 kW:
Michalów i Zwierzyniec, rzeka Wieprz; Zakłodzie, rzeka Por
– w woj.przemyskim – 1 obiekt o łącznej mocy 40 kW:
Nienowice, rzeka Wisznia;
– w woj.lubelskim, tarnowskim i tarnobrzeskim – 8 obiektów o łącznej mocy 242 kW:
Zęborzyce, rzeka Bystrzenica; Puławy, kanał zrzutowy oczyszczalni; Połaniec, rzeka Wschodnia; Zaklików, rzeka Sanna, Babolice Mł., rzeka Osa; Trzcin i Kaczek, rzeka Wel, Wielka Łąka, rzeka Struga Rychnowolska;
– na Pojezierzu Brodnickim – 9 obiektów o łącznej mocy 241 kW.
Rumian Lesiak, rzeka Lesiak; Borówno, rzeka Szkotówka; Brudnice i Lubowidz, rzeka Wkra; Smrock, rzeka Orzyc; Borkowo Kościelne, rzeka Sierpienica; Rozgarty, rzeka Mątawa; Grabowiec, rzeka Grabowa; Nowy Młyn, rzeka Zgłowiaczka;
– 5 elektrowni wiatrowych o łącznej mocy 215 kW
Kielno (woj.gdańskie), Chłopy (woj.koszalińskie), Rytro (woj. nowosądeckie), Miłków (woj.bialsko-podlaskie), Marcinowo (woj.suwalskie);
– 1 kolektor słoneczny w miejscowości Chłopy II (woj.koszalińskie) o łącznej mocy 7 kW.
Łącznie w latach 1992-1997 udzielono 97 pożyczek na kwotę 4 744 800 tys.zł i podłączono do sieci energetycznej 80 małych elektrowni wodnych o łącznej mocy 4041kW.
3.Szkolenia
Fundacja Rolnicza współpracowała przy organizacji szkoleń w zakresie przedsiębiorczości na wsi z Fundacją Wspomagającą Zaopatrzenie Wsi w Wodę (zwaną wtedy potocznie Fundacją Wodną).
W roku 1993 Fundacja Rolnicza zleciła Fundacji Wodnej zorganizowanie dwóch szkoleń dla pracowników urzędów gmin (Końskie, Kalisz) w zakresie oceny wniosków kredytowych Fundacji Rolniczej, w których uczestniczyło 30 osób (łącznie 80 godzin wykładów). Ponadto poprowadzono 28 szkoleń dla wnioskodawców (osób chcących skorzystać z kredytów Fundacji Rolniczej) w zakresie małej przedsiębiorczości dla 642 uczestników (łącznie 1590 godzin wykładów) z 11 województw Polski centralnej, północnej i wschodniej.
4.Pomoc dla szkół katolickich
W latach 1991-1996 Fundacja udzieliła nieoprocentowanych pożyczek na łączną kwotę 300 000 zł Prywatnemu Liceum Ogólnokształcącemu im.Bł.Królowej Jadwigi w Mariówce Opoczyńskiej (woj.radomskie) prowadzonemu przez Zgromadzenie Sióstr Służek Najświętszej Maryi Panny – szkole o wielkich tradycjach, która reaktywowała swoją działalność po 38-letniej przerwie. Wsparcie Fundacji pozwoliło dokończyć prace budowlane i w terminie otworzyć szkołę dla dziewcząt (12.09.1992 r.).
Fundacja ufundowała także 9 stypendiów dla uczniów pochodzących ze wsi, uczęszczających do Salezjańskiej Policealnej Szkoły Biznesu i Administracji im.Ks.Bosko w Poddębicach.
5.Dotacje i darowizny
W latach 1993-1997 Fundacja udzieliła dotacji na łączną kwotę 16 480 610 zł.
Dotacje przeznaczone były na:
– organizację Olimpiady Wiedzy i Umiejętności Rolniczych,
– remont budynku Ochronki dla Dzieci im.św.Józefa Sióstr Służebniczek w Zakopanem-Olcza,
– zakup technologii ogrzewania pompami cieplnymi dla “EKO – Szkoły życia” w Wandzinie,
– dofinansowanie budowy drogi dla Wspólnoty Wsi Wierzbie,
– budowę kanalizacji sanitarnej dla miasta i gminy Barwice,
– zakup sprzętu do produkcji warzyw i owoców dla Specjalistycznego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego w Warninie,
– wyposażenie bazy hippoterapeutycznej i zooterapeutycznej dla Ośrodka Rehabilitacji i Wypoczynku dla Dzieci Niepełnosprawnych “Dwa serca” w Chrząstówku,
– zakup i uprawę ziemi oraz zakup świń i paszy dla gospodarstwa-wspólnoty Fundacji Pomocy Wzajemnej “Barka” w Chudopczycach,
– zakup wyposażenia do kuchni szkolnej – Szkoły Podstawowej we wsi Stary Chwalim dla Ośrodka Pomocy Społecznej w Barwicach,
– opracowanie “Słownika obywatelskiego Rolnika” dla Instytutu im.Macieja Rataja,
oraz darowizny na cele oświatowe, organizację szkoleń i konferencji.