Wały chronią w Polsce ogromne obszary – obwałowane są wszystkie główne rzeki i ich dopływy, co daje łącznie 8,5 tys. kilometrów wałów. W społecznej świadomości dominuje przekonanie, że wały powodziowe gwarantują bezpieczeństwo, jednak doświadczenia pokazują, że tak nie jest – przy dużych powodziach wały często ulegają awarii lub przelaniu. Specjaliści uważają, że wały chronią przed małymi i średnimi powodziami, a w przypadku dużych dają czas na ewakuację. Warto też pamiętać, że przelanie się wody przez koronę wału to przyczyna zaledwie jednej trzeciej przypadków zalania terenów chronionych. W pozostałych wały bywają przerwane przez wodę nie sięgającą nawet ich korony. Przyczyn awarii wałów jest sporo – duża część wałów ma więcej niż kilkadziesiąt lat, a około 15% ponad 100 lat. Były budowane z różnych materiałów, w różny sposób, więc wiele kilometrów wałów nie spełnia obecnych standardów.
Mieszkając za wałem trzeba być przygotowanym na dwa rodzaje zdarzeń. Pierwsze – to występujące co kilka lat podtopienia spowodowane lokalnymi opadami czy źle działającymi urządzeniami odprowadzającymi wodę. Drugie – to rzadkie, ale katastrofalne w skutkach awarie wałów spowodowane wielkimi powodziami. Przygotowanie do obu sytuacji nie jest takie samo. Działania prewencyjne – chroniące dom i dobytek przed częstymi, małymi powodziami – nie zabezpieczą nas przed dużą wodą. Z kolei działania chroniące przed skutkami dużych powodzi w przypadku powodzi spowodowanych podtopieniami są nieprzydatne. Warto zatem podjąć działania jedne i drugie. Tylko wtedy ryzyko strat spowodowane przez nadmiar wody nie będzie nam zagrażało.
Poradnik „Jak się przygotować do powodzi?” powstał w ramach projektu „Przygotujmy się razem! Społeczne konsultacje zarządzania ryzykiem powodziowy” prowadzonym przez Fundację Wspomagania Wsi w latach 2014-2015. Powstał na podstawie doświadczeń gminy Wilków (woj. lubelskie) poszkodowanej w powodzi w 2010 r. Poradnik ułatwia społecznościom wiejskim zrozumienie znaczenia partycypacji publicznej w zapobieganiu skutkom i minimalizowaniu strat powodziowych.
Zapraszamy także do obejrzenia wykładów dostępnych na portalu www.wszechnica.org.pl